Ένα ποτάμι καυτής λάβας από το ηφαίστειο Nyiragongo διασχίζει την πόλη Goma, που βρίσκεται στις όχθες της λίμνης Κίβου. Σπίτια κυκλώνονται από τις φλόγες, ενώ η λάβα συνεχίζει προς την παραλία. Όταν συναντάει το νερό, σχηματίζεται ένα μεγάλο νέφος υδρατμών. Είναι 19 Ιανουαρίου 2002, και οι κάτοικοι της περιοχής στάθηκαν πραγματικά τυχεροί.
Στην συγκεκριμένη περίπτωση, η λάβα έφτασε μόνο μέχρι ένα σημείο μέσα στη λίμνη. Αν όμως λάβει χώρα μια μεγάλη ηφαιστειακή έκρηξη, μπορεί η λάβα να φτάσει σε αρκετό βάθος, να αναταράξει τη λίμνη και να αποδεσμεύσει ένα δηλητηριώδες νέφος διοξειδίου του άνθρακα και μεθανίου, το οποίο θα είναι αόρατο αλλά θανατηφόρο για τα περίπου 2 εκατομμύρια κατοίκους που ζουν στην περιοχή.
Ίχνη στη λάσπη του πυθμένα καθώς και στρώματα στους βράχους φανερώνουν ότι μεγάλες αναταράξεις του πυθμένα έχουν συμβεί στο παρελθόν –πριν από περίπου 5.000 χρόνια και πριν από περίπου 1.000 χρόνια– και πρόκειται να ξανασυμβούν, στα επόμενα 100 χρόνια το πολύ. Εκτός βέβαια αν ληφθούν μέτρα. Γι’ αυτό τώρα, επιστήμονες και τεχνικοί ασχολούνται με το πρόβλημα. Και μάλιστα, έχει βρεθεί ήδη μια λύση, η οποία απαλλάσσει τη λίμνη από το αέριο, ενώ ταυτόχρονα προσφέρει φτηνή ενέργεια.
Ένα ρεύμα λάβας από ένα γειτονικό ηφαίστειο παραλίγο να προκαλέσει μια μεγάλη καταστροφή το 2002 στην περιοχή της λίμνης Κίβου. Αν η λάβα είχε φτάσει λίγο πιο βαθιά στο νερό της λίμνης, θα είχε αποδεσμεύσει ένα τεράστιο νέφος αερίου, αντί για ακίνδυνους υδρατμούς
Με μια σχετικά απλή μέθοδο, το μεθάνιο από το βυθό της λίμνης μπορεί να συλλεχθεί και να χρησιμοποιηθεί σε εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος. Η λίμνη περιέχει τεράστιες ποσότητες μεθανίου, αρκετές για τον εφοδιασμό της περιοχής με ενέργεια για πολλά χρόνια. Οι κυβερνήσεις των δύο κρατών που μοιράζονται τη λίμνη, της Ρουάντα και της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό, υπολογίζουν να περάσουν σε παραγωγή μεγάλης κλίμακας από το 2020.
Ο θάνατος παραμονεύει στο βυθό
Η λίμνη Κίβου είναι μια από τις μεγαλύτερες λίμνες της Αφρικής, με έκταση 2.700 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Έχει βάθος περίπου 500 μέτρα και είναι περιτριγυρισμένη από κάθετες πλαγιές, οι οποίες την προστατεύουν από τους ούτως ή άλλως πολύ ασθενείς ανέμους της περιοχής. Το νερό της λίμνης προέρχεται από πηγές που βρίσκονται στον πυθμένα της. Η περιοχή, όμως, χαρακτηρίζεται από έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα και το νερό είναι γεμάτο με διοξείδιο του άνθρακα. Ταυτόχρονα, το νερό του βυθού της λίμνης είναι βαρύ, καθώς έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε αλάτι. Για όλους αυτούς τους λόγους, ο βυθός της λίμνης θυμίζει ωρολογιακή βόμβα.
Το νερό απελευθερώνει πολύ διοξείδιο του άνθρακα, και καθώς η πίεση είναι υψηλή σε μεγάλο βάθος, το διοξείδιο του άνθρακα εγκλωβίζεται όπως το ανθρακικό στα αεριούχα αναψυκτικά. Με το πέρασμα του χρόνου, περίπου 300 κυβικά χιλιόμετρα διοξειδίου του άνθρακα έχουν συσσωρευτεί στο βυθό της λίμνης, καθώς και 60 κυβικά χιλιόμετρα μεθανίου από την αποσύνθεση φυτών. Το νερό της λίμνης δεν έχει ακόμη κορεστεί από αέρια. Αυτό όμως θα συμβεί κάποια στιγμή – οι επιστήμονες είναι σύμφωνοι γι’ αυτό. Δεν είναι, όμως, σύμφωνοι για το πόσο γρήγορα θα συμβεί.
Ενεργά ηφαίστεια κοντά στη λίμνη
Μια ανατάραξη στη λίμνη θα είναι σαν να ανοίγει κανείς απότομα μια φιάλη αναψυκτικού ή σαμπάνιας – θα προκαλέσει, δηλαδή, αλυσιδωτές αντιδράσεις. Αντί για το άνοιγμα ενός πώματος, εδώ θα είναι μια έκρηξη ηφαιστείου που θα κάνει τη λίμνη να κοχλάσει.
Η λίμνη βρίσκεται στην περιοχή Great Rift Valley, την αφρικανική ζώνη στην οποία δύο ηπειρωτικές πλάκες απομακρύνονται η μία από την άλλη, κάτι που προκαλεί συχνούς σεισμούς.
Ταυτόχρονα, κοντά στη λίμνη βρίσκονται κάποια από τα μεγαλύτερα και πιο δραστήρια ηφαίστεια της Αφρικής, και ένα ρεύμα λάβας θα μπορούσε να κάνει το νερό του πυθμένα να αποδεσμεύσει την τεράστια συσσωρευμένη ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα και μεθανίου.
Τεχνικοί της ισραηλινής εταιρείας Ludan Energy Overseas κατασκευάζουν στη Ρουάντα μια εγκατάσταση η οποία θα παράγει ενέργεια από μεθάνιο
