Πλημμύρες, ξηρασίες, ηφαιστειακές εκρήξεις, σεισμοί: Ανέκαθεν οι άνθρωποι απέφευγαν τη φύση, όταν αυτή γινόταν εχθρική. Σήμερα, μεγάλοι πληθυσμοί κινδυνεύουν από τη μόλυνση, την ερημοποίηση, την αποψίλωση των δασών ή ακόμη και την άνοδο της στάθμης των ωκεανών. Ήδη οι περιβαλλοντικοί πρόσφυγες ξεπερνούν σήμερα κατά 5 εκατομμύρια τους πολιτικούς πρόσφυγες. Εντούτοις, δεν υπόκεινται σε κανένα νομικό καθεστώς.
Κι αυτό γιατί, σύμφωνα με το πρώτο άρθρο της Σύμβασης της Γενεύης του 1951, «πρόσφυγας είναι κάθε πρόσωπο το οποίο έχει δικαιολογημένο φόβο διωγμού λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικής προέλευσης, πολιτικών πεποιθήσεων ή συμμετοχής σε ορισμένη κοινωνική ομάδα».
Οι προβλέψεις για την καταστροφή του περιβάλλοντος είναι όλο και πιο ανησυχητικές. «Στην Κίνα, 27 εκατομμύρια άτομα μπορεί να επηρεαστούν από την επέκταση της ερήμου Γκόμπι» επισημαίνει ο Martin Beniston, καθηγητής του Γεωγραφικού Ινστιτούτου του Fribourg της Ελβετίας. Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) εκτιμά ότι, το 2050, οι περιβαλλοντικοί πρόσφυγες θα φτάσουν τα 150 εκατομμύρια, κυρίως λόγω της αποσάθρωσης του εδάφους και της ανύψωσης της στάθμης των υδάτων των ωκεανών.
«Ο ΟΗΕ μιλά απρόθυμα για τους περιβαλλοντικούς πρόσφυγες» σχολιάζει ο Beniston. «Όσο δεν υπάρχει ένα νομικό πλαίσιο, κανείς δεν αναλαμβάνει το κόστος». Αν και η αναγνώριση ενός τέτοιου νομικού καθεστώτος ενοχλεί –κυρίως λόγω του κόστους που θα προκύψει για τα κράτη–, είναι εντούτοις επείγουσα.
