ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗ*

Το νέο «Δημοσιονομικό Συμβόλαιο» της Ε.Ε. και το τέλος των ελληνικών ψευδαισθήσεων

Με την ιστορική Σύνοδο Κορυφής της 9ης Δεκεμβρίου οι Ευρωπαίοι ηγέτες έκαναν ένα αποφασιστικό βήμα προς την κατεύθυνση της δημοσιονομικής ένωσης και της εμβάθυνσης του ενοποιητικού εγχειρήματος.

Συμφώνησαν στην υιοθέτηση ενός «δημοσιονομικού συμβολαίου» (fiscal compact) που προβλέπει τον ισοσκελισμό των εθνικών προϋπολογισμών και τη δημιουργία ετήσιου διαρθρωτικού ελλείμματος που δεν θα ξεπερνά το 0,5% του ΑΕΠ. Προβλέπονται, επίσης, αυτόματες κυρώσεις όταν τα ελλείμματα ξεπερνούν το 3%, με την εξαίρεση των χωρών με δημόσιο χρέος κάτω του 60% του ΑΕΠ.

Οι νέοι αυτοί κοινοί δημοσιονομικοί κανόνες θα ενσωματωθούν στο εσωτερικό δίκαιο των κρατών-μελών εντασσόμενοι στα εθνικά Συντάγματα ή σε άλλο αυξημένης ισχύος νόμο. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο θα έχει την αρμοδιότητα να επιβεβαιώσει την υιοθέτηση των ευρωπαϊκών κανόνων από τα εσωτερικά δίκαια των κρατών-μελών.

Τα κράτη-μέλη θα υποβάλλουν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή λεπτομερή προγράμματα με τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα εφαρμόσουν για να περιορίσουν τα ελλείμματά τους. Την εφαρμογή του προγράμματος που θα υποβάλει κάθε χώρα θα εποπτεύουν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Ο ρόλος της Κομισιόν ενισχύεται σημαντικά και τείνει να μετατραπεί σε ένα υπερ-υπουργείο Οικονομικών για όλη την ευρωζώνη. Είναι ενδεικτικό ότι προβλέπεται να επιβάλει νέο, διορθωτικό προϋπολογισμό σε χώρες που αποκλίνουν συστηματικά από τους στόχους του προγράμματος σταθεροποίησης που εφαρμόζουν και γενικά από τους στόχους του Συμφώνου Σταθερότητας.

Αυτό σημαίνει ότι ουσιαστικά οι τρεις μεγαλύτερες οικονομίες, η Γαλλία, η Γερμανία και η Ιταλία, που διαθέτουν περίπου το 85% των κεφαλαίων, θα αποφασίζουν για την οικονομική πολιτική σε μία Ευρώπη δύο ταχυτήτων.

Οι αποφάσεις αυτές δεν επηρεάζουν άμεσα τη χώρα μας, καθώς αυτή βρίσκεται ήδη σε πρόγραμμα προσαρμογής μέχρι το 2015. Καθορίζουν, όμως, το μετέπειτα διάστημα, καθώς εφεξής η δημοσιονομική πειθαρχία θα είναι μόνιμη για όλη την ευρωζώνη. Σε κάθε περίπτωση, μπαίνει οριστικό τέλος στην εποχή των ελληνικών ψευδαισθήσεων. Η ελληνική κοινωνία προσαρμόζεται, δυστυχώς βίαια, σε μια νέα οικονομική πραγματικότητα, με απότομη μείωση του βιοτικού της επιπέδου και με διαρκώς αυξανόμενη ανασφάλεια.

Μέσα σε αυτές τις οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες, το πολιτικό σκηνικό είναι καταδικασμένο να μεταμορφωθεί. Παράλληλα, αναμένεται να αναδειχθεί ένας νέος πολιτικός πολιτισμός, που δεν θα στηρίζεται στο πελατειακό κράτος και στη συναλλαγή. Η νέα γενιά πολιτικών που θα έρθει στο προσκήνιο, για πρώτη φορά, δε θα στηρίζεται σε υποσχέσεις διορισμού ή κρατικής χρηματοδότησης.

Η νέα πολιτική και οικονομική πραγματικότητα θα πρέπει, βεβαίως να συνοδευτεί από ένα νέο όραμα ανάπτυξης και κοινωνικής προόδου..

*Οικονομολόγος, υπ. Διδάκτορας Δ.Π.Θ.
[email protected]