Τον φάκελο της νομιμοποίησης χιλιάδων αυθαίρετων κατοικιών έχει αναλάβει ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος, Νίκος Σηφουνάκης, καθώς ετοιμάζεται ρύθμισης η οποία θα δίνει ανάσα σε χιλιάδες ιδιοκτήτες και θα συμβάλλει στα δημόσια έσοδα με ποσά ίσως και άνω των 600 εκατ. ευρώ έως το 2012.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του «Έθνους της Κυριακής», ο κ. Σηφουνάκης δήλωσε πρόσφατα ότι θα ολοκληρωθεί το «μοντέλο Τρίτση» ο οποίος το 1983 είχε προχωρήσει σε ρύθμιση καλώντας τους ιδιοκτήτες των αυθαιρέτων «να το δηλώσουν για να το σώσουν».
Όσοι το δήλωσαν εξαιρέθηκαν από τα πρωτόκολλα κατεδάφισης, ωστόσο ποτέ δεν νομιμοποίησαν τα ακίνητά τους, διότι δεν προχώρησαν τα Προεδρικά Διατάγματα για τα νέα σχέδια πόλεων, με αποτέλεσμα να μην μπορέσει κανείς να αναχαιτίσει την αυθαίρετη δόμηση.
Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι το 1983 υπήρχαν περίπου 300.000 ακίνητα πανελλαδικά και 27 χρόνια μετά υπολογίζεται ότι έχουν ξεπεράσει το 1 εκατομμύριο.
Έτσι, η κυβέρνηση ετοιμάζεται να προχωρήσει σε σαρωτικό νόμο που θα δίνει λύσεις στο ακανθώδες θέμα των αυθαιρέτων, λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη την πρόσφατη απόφαση του Αρείου Πάγου.
Το ανώτατο δικαστήριο επανέλαβε ότι δεν μπορεί να υπάρξει καμιά νομιμοποίηση αυθαίρετων «νέας γενιάς», δηλαδή όσων κτίστηκαν μετά το 1983. Στο σχέδιο της κυβέρνησης για έμμεση «τακτοποίηση» που δεν θα αντίκειται στις αποφάσεις των δικαστηρίων υπάρχει ένας «κρυφός άσος», δηλαδή η μείωση των προστίμων για τα αυθαίρετα με «σιωπηρή» διατήρησή τους για όσο διάστημα οι ιδιοκτήτες θα είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους.
1) Υποθέσεις έως το 1983
Κατ’ αρχάς θα ξεπαγώσουν οι διαδικασίες που είχε ξεκινήσει ο Αντώνης Τρίτσης με την επικαιροποίηση των πολεοδομικών μελετών που θα δίνουν συγκεκριμένες κατευθύνσεις και θα θέτουν όρια στις επεκτάσεις πόλεων.
Με τον τρόπο αυτό θα ανοίξει ο δρόμος για τη νομιμοποίηση της συντριπτικής πλειονότητας των 300.000 αυθαιρέτων που υπήρχαν μέχρι το 1983 οπότε και ίσχυσε ο νόμος Τρίτση. Θα αποκλειστούν φυσικά όσα ακίνητα βρίσκονται σε προστατευόμενες περιοχές, δάση, αιγιαλούς κ.λπ.
2) Αυθαίρετα 2ης γενιάς
Το δεύτερο στάδιο του νόμου θα επιχειρεί να λύσει το πρόβλημα και των αυθαιρέτων νέας γενιάς.
Η πολεοδομική «περαίωση» αυτών μπορεί να γίνει μέσω της μεγάλης μείωσης των προστίμων ανέγερσης και διατήρησης. Υπενθυμίζεται ότι από το 1983 μέχρι το 2003 αν η πολεοδομία «τσιμπήσει» κάποιον ιδιοκτήτη, αυτός πληρώνει πρόστιμο ανέγερσης 30% επί της αντικειμενικής αξίας και 5% επί της αντικειμενικής αξίας για κάθε χρόνο διατήρησης της παρανομίας.
Την τελευταία 7ετία τα πρόστιμα είναι εξαιρετικά τσουχτερά, αφού ο ιδιοκτήτης αυθαιρέτου καλείται να πληρώσει πρόστιμο ανέγερσης ίσο με την τιμή ζώνης επί τα τετραγωνικά μέτρα και πρόστιμο διατήρησης το 50% του προηγούμενου ποσού αλλά κάθε χρόνο.
Αφού λοιπόν δεν μπορεί να γίνει νομιμοποίηση, η κυβέρνηση σκέφτεται το μοντέλο «τακτοποίησης» όπως με τους ημιυπαίθριους. Δηλαδή, πληρωμή των προστίμων ανέγερσης, αλλά μειωμένα έως και 70%, και μείωση στο 5% των ετήσιων προστίμων διατήρησης με χρονικό ορίζοντα 30-40 ετών.\
3) Απαγορευτικό στα 3ης γενιάς
Κλείνουν όλα τα παράθυρα
Το τρίτο στάδιο του νόμου αφορά στην πρόληψη και στην απαγόρευση δημιουργίας νέας γενιάς αυθαιρέτων. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί κατ’ αρχάς με τη θέσπιση αυστηρών χωροταξικών κανόνων για τις επεκτάσεις των πόλεων.
Η άμεση προώθηση των 12 περιφερειακών χωροταξικών σχεδίων αποτελεί βασικό στοίχημα του ΥΠΕΚΑ.
Παράλληλα, οι νέοι αιρετοί δήμαρχοι και περιφερειάρχες των καλλικρατικών δήμων και περιφερειών θα αναλάβουν πιο κεντρικό και υπεύθυνο ρόλο στον περιορισμό των επεκτάσεων πόλεων και της αυθαίρετης δόμησης.
Η χρήση σύγχρονων τεχνολογιών όπως οι δορυφόροι και η ολοκλήρωση των δασικών σχεδίων θα βοηθήσουν στον περιορισμό των αυθαιρέτων, καθώς ακόμη και σήμερα κτίζονται περίπου 40.000 ετησίως.
