Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων που πραγματοποιεί ο Μορφωτικός Όμιλος Κομοτηνής «Μορφωτικές Συναντήσεις» πραγματοποιήθηκε η 2η κατά σειρά φετινή εκδήλωση, με θέμα τη παρουσίαση του βιβλίου του Μανώλη Βαρβούνη, αναπληρωτή καθηγητή του τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του Δ.Π.Θ. με τίτλο: «Λαϊκές θρησκευτικές τελετουργίες στην Ανατολική και τη Βόρεια Θράκη».
Το βιβλίο παρουσίασαν η Δέσποινα Δμιανού, επίκουρος καθηγήτρια τμήματος Επιστήμων της Εκπαίδευσης στην προσχολική ηλικία του Δ.Π.Θ. και ο Μανώλης Σέργης, επίκουρος καθηγητής του τμήματος Γλώσσας Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων χωρών του Δ.Π.Θ. Η εκδήλωση έγινε με την υποστήριξη της Δημοτικής Κοινωφελής Επιχείρησης Πολιτιστικής Ανάπτυξης του Δήμου Κομοτηνής.
Ο κ. Βαρβούνη ανέφερε πως το συγκεκριμένο βιβλίο αναφέρετε στις θρησκευτικές τελετουργίες στην Ανατολική Θράκη και στην Ανατολική Ρωμυλία (Βόρεια Θράκη) και περιλαμβάνει τις θρησκευτικές, τις μαγικές και τις μαντικές τελετουργίες, στον κύκλο του χρόνου, οι οποίες είναι πάρα πολλές, καθώς η τελετουργία ως στοιχείο υπάρχει σχεδόν σε όλες τις εκδηλώσεις της ζωής μας, οι οποίες έχουν να κάνουν τις επαφές του ανθρώπου με έναν άλλο κόσμο, με τον υπερφυσικό κόσμο, είτε μέσω της θρησκείας, είτε μέσω της μαγείας, καθώς η μαγεία και η θρησκεία στα πρώιμα στάδια του ανθρώπινου πολιτισμού ήταν το ίδιο πράγμα.
Πολλές από αυτές τις τελετουργίες διασώζονται και σήμερα, όπως ο «Κλήδωνας», το πήδημα των φωτιών, πολλά εθίματα που έχουν να κάνουν με τα Χριστούγεννα, το ποδαρικό για το νέο έτος, τα «αναστενάρια». Από πλευράς μαγείας στις μέρες σώζονται αρκετές τελετουργίες, όπως το «ξεμάτιασμα».
Ο κ. Βαρβούνης τόνισε πως το συγκεκριμένο είδος τελετουργιών δεν τα πιστεύει, παρόλο που τα μελετάει. Μία από τις πολλές τελετουργίες που έκανε εντύπωση ως επιστήμονα τον κ. Βρβούνη ήταν κάποιες τελετουργίες που είχανε «γονιμικό» περιεχόμενο κατά τις οποίες οι γυναίκες τελούσαν την τελετουργία εντελώς γυμνές, καθώς στα παλιά χρόνια πίστευαν πως η γυμνότητα συνέβαλε στην αντίληψη της μαγικής πράξης.
Σε ότι αφορά τελετουργίες «αντιμαγείας» και εξουδετέρωσης της μαγείας ο κ. Βαρβούνης ανέφερε πως είναι και αυτές τελετουργικές πράξεις μαγείας, καθώς οτιδήποτε καλείται υπερφυσικές δυνάμεις και το οποίο βγαίνει έξω από τα θεσπισμένα όρια της εκκλησίας είναι μαγεία. Η εκκλησία δεν δέχεται αυτά, όπως τη «βασκανία» και η εκκλησία εξουδετερώνει τη «βασκανία» με ειδική ευχή που διαβάζεται από τον ιερέα και υπάρχει στο ευχολόγιο.
Για το τομέα της μαντείας, η μαντεία σύμφωνα με τον κ. Βαρβούνη είναι μία προσπάθεια του ανθρώπου να καταλάβει τον κόσμο. Από το διάβασμα του καφέ και των χαρτιών μέχρι την πρόβλεψη του καιρού. Είναι η αγωνία του ανθρώπου να προβλέψει το μέλλον του.
Στέφανος Κούκλαρης
