Μόνο από τους βουλευτές της ΝΔ υπερψηφίστηκε το νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών «Εκλογή Δημοτικών και Περιφερειαρχών Αρχών», Τα υπόλοιπα κόμματα (ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ, ΚΚΕ, ΜΕΡΑ25, Ελληνική Λύση) ψήφισαν ΟΧΙ επί της αρχής και κατά περίπτωση για τα άρθρα και τις πέντε τροπολογίες.
Σύμφωνα με το υπουργείο Εσωτερικών, οι βασικές αλλαγές που προωθούνται, συνοψίζονται στα εξής:
- Επαναφορά της 5ετούς θητείας. Οι δήμαρχοι και οι περιφερειάρχες που θα αναδειχθούν από τις εκλογές της 8ης Οκτωβρίου 2023, θα έχουν πλήρη πενταετή θητεία, η οποία θα ξεκινήσει την 1η Ιανουαρίου
- Το όριο εκλογής από τον πρώτο γύρο τίθεται σε ποσοστό 43% συν μία ψήφο.
- Τίθεται όριο 3% για το δικαίωμα εκλογής δημοτικού ή περιφερειακού συμβούλου, το οποίο είναι ανεξάρτητο από τον αριθμό των μελών του οικείου συμβουλίου και ευθυγραμμισμένο με το ισχύον όριο στις εθνικές εκλογές.
- Εξασφαλίζεται η εκλογή των 3/5 των μελών του συμβουλίου στον νικητή των εκλογών.
- Προβλέπεται η εκλογή συμβουλίων ή προέδρων δημοτικών κοινοτήτων σε όλη την επικράτεια, χωρίς εξαίρεση, μία ρύθμιση που ανταποκρίνεται σε σχετικά αιτήματα των τοπικών κοινωνιών. Ειδικότερα για τις κοινότητες με πληθυσμό μέχρι και 300 κατοίκους, κάθε συνδυασμός μπορεί να έχει πάνω από έναν (1) υποψήφιο πρόεδρο. Πρόεδρος εκλέγεται ο πρώτος σε σταυρούς, ανεξαρτήτως συνδυασμού, από τον πρώτο γύρο.
- Η υποβολή των υποψηφιοτήτων γίνεται μόνο μέσω συνδυασμών και με δήλωση που υποβάλλεται στην ηλεκτρονική πύλη gov.gr, κατ’ επιλογή του υποψηφίου με το πατρώνυμο ή το μητρώνυμό του.
- Τίθεται καταληκτική ημερομηνία η 31η Αυγούστου του έτους των εκλογών, για την κατάρτιση και δήλωση των συνδυασμών και η 10η Σεπτεμβρίου για την ανακήρυξη αυτών από το αρμόδιο δικαστήριο, ώστε να υπάρχει πλήρης έλεγχος των εκλογικών δαπανών και οι υποψήφιοι να είναι εγκαίρως γνωστοί στο εκλογικό σώμα.
- Ο αριθμός των μελών των δημοτικών και περιφερειακών συμβουλίων, καθώς και των συμβουλίων δημοτικών κοινοτήτων καθορίζεται με βάση συγκεκριμένες πληθυσμιακές κλίμακες. Προβλέπεται λελογισμένη μείωση του αριθμού των μελών τους. Σημειώνεται, δε, ότι μετά τη δημόσια διαβούλευση, επήλθαν στοχευμένες παρεμβάσεις. Στο πλαίσιο αυτό, δήμος που αποτελείται από περισσότερες από έξι (6) δημοτικές ενότητες και έχει πληθυσμό από 10.001 έως 50.000 κατοίκους, δικαιούται αυξημένου αριθμού μελών δημοτικού συμβουλίου.
- Εξορθολογίζεται και συστηματικοποιείται το πλαίσιο κωλυμάτων εκλογιμότητας και ασυμβιβάστων, λαμβανομένων υπόψιν και παρατηρήσεων που διατυπώθηκαν στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης.
- Επαναδιατυπώνονται με σαφήνεια και πληρότητα δικονομικές διατάξεις που αφορούν στην εκδίκαση διαφορών που σχετίζονται με τις εκλογές ΟΤΑ.
- Για τη διεξαγωγή των εκλογών δημοτικών και περιφερειακών αρχών λαμβάνεται υπόψιν ο μόνιμος πληθυσμός, όπως αποτυπώνεται στα αποτελέσματα της τελευταίας απογραφής.
- Τέλος και σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα ισχύοντα, ο εκλεγμένος περιφερειάρχης, κατά τη διάρκεια της θητείας του, τελεί σε αναστολή της επαγγελματικής του δραστηριότητας.
Οι νομοτεχνικές βελτιώσεις
Υπενθυμίζεται ότι ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών Στέλιος Πέτσας ανακοίνωσε σειρά νομοτεχνικών αλλαγών, με βασικότερες:
Πρώτον: Γίνεται μικρότερη η μείωση του αριθμού των δημοτικών και περιφερειακών συμβούλων:
Διαφορoποιούνται οι δύο τελευταίες κατηγορίες δήμων και δημιουργούνται νέες κατηγορίες:
-100.000 έως150.000 κατοίκων
-150.000 κατοίκων και άνω
με στόχο την ελάφρυνση της μείωσης του αριθμού των δημοτικών συμβούλων σε μεγάλους δήμους.
Παράλληλα δίνεται η δυνατότητα μεγαλύτερου αριθμού δημοτικών συμβούλων σε δήμους με πληθυσμό 50.000 έως-150.000 κατοίκους, που συγκροτούνται πάνω από έξι δημοτικές ενότητες.
Μικρότερη μείωση περιφερειακών συμβούλων
Τροποποίηση της παρ. 2 του άρθρου 59:
Α΄ κατηγορία: Από 31 σε 35.
Β΄ κατηγορία: Από 41 σε 45.
Γ΄ κατηγορία: Από 51 σε 61
Περιφέρεια Αττικής: Από 71 σε 85.
Δεύτερον, προβλέπεται ότι δεν εκλέγονται συμβούλια δημοτικών κοινοτήτων στους δήμους τις Περιφέρειας Αττικής, με εξαίρεση τους δήμους των ΠΕ Νήσων, Ανατολικής και Δυτικής Αττικής και τους δήμους με δημοτικά διαμερίσματα με πληθυσμό άνω των 100.000 κατοίκων. Στην περίπτωση μη εκλογής συμβουλίου της Δημοτικής Κοινότητας οι αρμοδιότητες ασκούνται από την Οικονομική Επιτροπή του δήμου και οι αρμοδιότητες του Προέδρου από τον δήμαρχο ή τον οριζόμενο από αυτόν αντιδήμαρχο.
Τρίτον, για τους δήμους και τις κοινότητες διατηρούνται τα ποσά των παραβόλων για τις εκλογές, όπως ήταν μέχρι σήμερα.
Τέταρτον, διευκρινίζεται ότι ο πρόεδρος Δημοτικής Κοινότητας με πληθυσμό 300 κατοίκων και κάτω είναι ο πρώτος σε σταυρούς προτίμησης του συνδυασμού που συγκέντρωσε κατά την αρχική ψηφοφορία στον α’ γύρο την απόλυτη ή σχετική πλειοψηφία του συνόλου των έγκυρων ψηφοδελτίων και οι υποψήφιοι πρόεδροι των άλλων συνδυασμών ανακηρύσσονται ως αναπληρωματικοί.
Πέμπτον: Προβλέπεται δικαίωμα μεταδημότευσης το οποίο μπορεί να ασκηθεί από 1η Αυγούστου του έτους διενέργειας των εκλογών μέχρι την προηγούμενη ημέρα της καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής της δήλωσης των συνδυασμών.
Έκτον, διαγράφεται το κώλυμα των υπαλλήλων με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου και ΙΔΑΧ του Δημοσίου, των δήμων, των Περιφερειών και τον Νομικών Προσώπων που είναι ενταγμένα στο Μητρώο Φορέων της Γενικής Κυβέρνησης του άρθρου 14 του Ν 4270/2014, που αφορά στην άσκηση καθηκόντων προϊσταμένου Οργανικής Μονάδας επιπέδου Τμήματος.
