Εβδομήντα εννέα χρόνια πέρασαν, από τότε που ο Ελληνικός Στρατός πρόταξε και πάλι τα στήθη του για την ελευθερία και την τιμή της πατρίδας.
Η Γερμανική πολεμική μηχανή σαρώνει απ’ άκρη σ’ άκρη την Ευρώπη. Ο Χίτλερ, βλέποντας την απελπιστική θέση των Ιταλών συμμάχων του στο Ελληνοαλβανικό μέτωπο και για να προλάβει τυχόν δυσάρεστες συνέπειες και καταστάσεις στα Βαλκάνια σε βάρος του Άξονα, εξέδωσε γενικές κατευθύνσεις, για επιχείρηση εναντίον της Ελλάδος, με την κωδική λέξη «ΜΑΡΙΤΑ».
Τα γεγονότα όμως εξελίσσονται ραγδαίως. Στη 1 Μαρτίου 1941, η Βουλγαρία προσχώρησε στον Άξονα, μετά από υπόσχεση του Χίτλερ ότι θα της παραχωρηθεί η Ανατολική Μακεδονία και η Θράκη.
Στις 2 Μαρτίου, η 12η Γερμανική Στρατιά με Δκτή τον Στρατάρχη Φον Λιστ εισέρχεται στη Βουλγαρία και στις 9 Μαρτίου, οι εμπροσθοφυλακές των Γερμανικών Μεραρχιών φτάνουν στα Ελληνοβουλγαρικά σύνορα.
Η Ελλάδα τώρα, έπρεπε να αντιμετωπίσει τη μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη της Ευρώπης, το Γερμανικό Στρατό.
Στα βόρεια σύνορά μας, από το 1936, άρχισε να κατασκευάζεται κατά μήκος της Ελληνοβουλγαρικής μεθορίου μία σειρά οχυρωματικών έργων. Τα οχυρωματικά αυτά έργα, που ονομάστηκαν «Γραμμή Μεταξά» και καλύπτουν απόσταση 165 χλμ από το όρος Κερκίνη (Δυτική πλευρά), μέχρι τη Νυμφαία της Κομοτηνής (Ανατολική πλευρά). Δεν αποτελούν συνεχόμενη γραμμή έργων, αλλά εικοσιένα (21) αυτόνομα περίκλειστα έργα (οχυρά), διαφορετικής δυνάμεως το καθένα, που κάλυπταν κυρίως διαβάσεις και εισόδους από τη Βουλγαρία προς την Ελλάδα.
Η όλη οχύρωση απέβλεπε στην κάλυψη της επιστράτευσης και στη χρησιμοποίηση της οχυρωμένης τοποθεσίας, ως βάση για μετέπειτα επιχειρήσεις.
Για την κατάληψη της Θράκης, οι Γερμανοί διέθεσαν το 30ο Σώμα Στρατού, με την 164 Μεραρχία στον άξονα ΕΧΙΝΟΥ-ΞΑΝΘΗΣ που έφρασε το Οχυρό «ΕΧΙΝΟΣ» και την 50η Μηχανοκίνητη Μεραρχία στον άξονα ΝΥΜΦΑΙΑΣ-ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ, που έφρασε το Οχυρό «ΝΥΜΦΑΙΑ».
Το Οχυρό «ΝΥΜΦΑΙΑ» υπαγόταν στη δύναμη της Ταξιαρχίας Έβρου και η φρουρά του οχυρού, υπό τον Τχη (ΠΖ) Αναγνωστό Αλέξανδρο, αποτελείτο από 14 Αξιωματικούς και 464 Οπλίτες, με το ήμισυ του οπλισμού – πυρομαχικών και κρισίμων ειδικοτήτων να έχει διατεθεί στο αλβανικό μέτωπο.
6 Απριλίου 1941
Στις 05:05, τα ελληνικά τμήματα προκαλύψεως δέχονται καταιγιστικό πυρ από υπέρτερα γερμανικά τμήματα της 50ης ΜΚ Μεραρχίας και συμπτυσσόμενα καταστρέφουν τμήματα της οδού Κίρτζαλι – Νυμφαία, δίδοντας χώρο στον εχθρό να καταλάβει τα υψώματα εμπρός από το οχυρό, Φρουρός και Δραγάτη.
Στις 07:00, αρχίζει σφοδρός βομβαρδισμός του οχυρού με πυρά Πυροβολικού, προώθηση Σχηματισμών αρμάτων, τμημάτων μοτοσικλετιστών και Πεζικού. Καπνός, σκόνη και φλόγες τυλίγουν το οχυρό. Το έδαφος ανασκάπτεται, ο αέρας τρέμει, σκίζεται από τις λάμψεις. Το θέαμα και το άκουσμα παίρνει ένα τρομακτικό μεγαλείο, καθώς το σχέδιο πυρός του οχυρού απαντά τώρα σύσσωμο και οι ηρωικοί υπερασπιστές του, εφαρμόζοντας το Σχέδιο Άμυνας, καθηλώνουν τα γερμανικά τμήματα, μη επιτρέποντας τους την επισκευή της κατεστραμμένης οδού και την κάθοδό τους προς την Κομοτηνή.
Οι Γερμανοί, καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, παρά τους από εδάφους και αέρος σφοδρούς βομβαρδισμούς, εκτός από την καταστροφή πέντε πολυβολείων της μετωπικής άμυνας, δεν πετυχαίνουν τίποτα. Οι υπερασπιστές του οχυρού ΝΥΜΦΑΙΑ δείχνουν θαυμαστή ψυχραιμία. Η αναμέτρηση φιλοπατρίας και σιδερένιας δύναμης δίνουν μαθήματα αποφασιστικότητας και αγωνιστικού πνεύματος.
7 Απριλίου 1941
Στη 01:30, αρχίζει εκ νέου, σφοδρός βομβαρδισμός, πυροβολικού επί του οχυρού που το σειεί συθέμελα. Με το πέρας του, γερμανικοί λόχοι εφορμούν επί του οχυρού, όμως θερίζονται από τα πολυβόλα των Ελλήνων υπερασπιστών του .
Το σύμπαν φλέγεται. Τα ΣΤΟΥΚΑΣ αυλακώνουν αφηνιασμένα τον ουρανό, πετώντας τόσο χαμηλά, ώστε οι πολεμιστές του οχυρού να περιγράφουν πως έβλεπαν τα πρόσωπα των πιλότων. Τα γερμανικά τμήματα ξεκινούν, αλλά καθηλώνονται ξανά, χωρίς κανένα αποτέλεσμα μέχρι τις απογευματινές ώρες.
Σε λίγο όμως νυχτώνει. Αρχίζει ο φρικτότερος πόλεμος. Ο πόλεμος των στοών. Οι Γερμανοί, προσεγγίζουν το οχυρό και παράλληλα, ειδικά τμήματα με δυναμίτες και φλογοβόλα, επιχειρούν διείσδυση εντός των στοών για την κατάληψή του.
Τα πολυβόλα κροταλίζουν ακατάπαυστα και ο αντίλαλος των στοών τρυπά τα τύμπανα των αυτιών και παραλύει κάθε ανθρώπινο σύστημα. Η κατάσταση στο εσωτερικό έχει γίνει πλέον αποπνικτική από τα αέρια και την καύση των φλογοβόλων.
Ο πόλεμος προκαλεί φρίκη. Αλλά αυτό που γίνεται στον πόλεμο των στοών δεν είναι δυνατό να περιγραφεί.
Στις 23:30, ο ηρωικός Διοικητής του Οχυρού, αποφασίζει την παράδοσή του, για να αποφευχθεί ο μάταιος θάνατος των ανδρών του από ασφυξία.
Με την παράδοση του οχυρού, έλαβε τέλος η οργανωμένη αντίσταση των ελληνικών στρατευμάτων στην περιοχή της Κομοτηνής.
Το χάραμα της νέας ημέρας, βρίσκει τον Τχη Αναγνωστό Αλέξανδρο να οδηγείται αιχμάλωτος πλέον, μπροστά στον Διοικητή του 30ου Γερμανικού Σώματος Στρατού. Ο Γερμανός Στρατηγός έλαβε τη στάση της προσοχής και σφίγγοντάς του το χέρι του είπε:
«Το Γερμανικό Έθνος δι’ εμού, συγχαίρει τους υπερασπιστές του Οχυρού, οι οποίοι επισκίασαν τη δόξα του Λεωνίδα και του Θεμιστοκλή. Σας παρακαλώ πολύ, αυτά να διαβιβάσετε, σε όλους τους Αξιωματικούς και οπλίτες του Οχυρού. Εχθές το βράδυ, τα ραδιόφωνα του Βερολίνου και του Λονδίνου, έψαλλαν ύμνους για εσάς».
Απαντώντας ο Διοικητής του Οχυρού είπε: «Ουδέν πράξαμε Στρατηγέ, παρά μόνο το καθήκον μας, σαν υπερασπιστές τμήματος του πατρίου εδάφους».
Με τον ίδιο ηρωισμό και αυταπάρνηση αντιστάθηκαν όλα τα οχυρά μας, στη μάχη των Οχυρών που διεξήχθη από 6 έως 10 Απριλίου 1941.
