Τα βασικά πολιτικά μηνύματα απο τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών ανέπτυξε βουλευτής Ροδόπης της Νέας Δημοκραστίας και πρώην υπουργός, κ. Ευριπίδης Στυλιανίδης στην διάρκεια ημερίδας που συνδιοργάνωσαν το Ινστιτούτο Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής και το γραφείο του Ιδρύματος Hanns Seidel στην Αθήνα.
Η εκδήλωση είχε ως θέμα: “Η Ευρώπη μετά τις Εκλογές – Μια νέα προοπτική για την Ελλάδα” και συμμετείχαν Έλληνες και Γερμανοί βουλευτές, πολιτικά στελέχη και οικονομικοί παράγοντες απο τις δύο χώρες. Τα βασικά πολιτικά συμπεράσματα που ανέπτυξε ο κ. Στυλιανίδης είναι τα εξής :
Πρώτος εχθρός της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης καθίσταται η αδιαφορία των πολιτών όπως αυτή εκφράστηκε μέσα από τη μειωμένη συμμετοχή τους στις εκλογές. Κατά μέσο όρο η συμμετοχή κυμάνθηκε στο 43,1 % , ενώ η αποχή στο 56.9% .
Το υψηλότερο ποσοστό συμμετοχής εμφάνισαν το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο με 90% κα το χαμηλότερο η Τσεχία με 19,5% και η Σλοβακία με 13%. Η Ελλάδα πέρα ή ίσως εξαιτίας της κρίσης ήταν στην πρώτη πεντάδα υψηλότερης συμμετοχής με ποσοστό 57,4%.
Οι Ευρωπαίοι πολίτες νιώθουν αποξενωμένοι από τη διαμόρφωση των αποφάσεων σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, όσο αισθάνονται ότι η Ευρώπη ταυτίζεται με μια απρόσωπη και απόμακρη γραφειοκρατία των Βρυξελλών, όσο δεν συμμετέχουν από κοινού στην εκλογή ενός αποφασιστικού κεντρικού οργάνου οι λαοί της Ευρώπης, π.χ. του Πρόεδρου της ΕΕ όπως πρότεινε ο κ. Σόϊμπλέ, θα απομακρύνονται και θα αποξενώνονται από την θεμελιώδη Ευρωπαϊκή Ιδέα, αφήνοντας χώρο στους απομονωτιστές, τους ευρωσκεπτικιστές και εν τέλει στους ευρωαρνητές.
Μειώθηκε η δύναμη των παραδοσιακών κομμάτων του Φιλο- ευρωπαϊσμού:
- Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα: 28,2% και 212 από 274 έδρες το 2009
- Σοσιαλιστές και Δημοκράτες: 24,7% και 186 από 196 έδρες το 2009
- Φιλελεύθεροι και Δημοκράτες: 9,32 και 70 από 83 έδρες το 2009
- Πράσινοι: 7,32 και 55 από 57 έδρες το 2009
Αυξήθηκε η δύναμη των Ευρωσκεπτικιστών (παλιών και νέων) όπως:
- Η Ευρωπαϊκή Αριστερά 5,73% και 43 έδρες, και των Ευρωαρνητών και απομονωτιστών, όπως οι ακροδεξιοί:
- Η Ευρώπη της Ελευθερίας και της Δημοκρατίας 4,79% και 36 έδρες από 31 το 2009.
- Μειώθηκε η δύναμη των Συντηρητικών / Μεταρρυθμιστών σε 5,86% και 44 από 57 έδρες διότι αιμορράγησαν κυρίως προς την ακροδεξιά.
- Αυξήθηκαν οι ανεξάρτητοι βουλευτές με 5,06% και 38 από 33 έδρες το 2009.
Καθώς και οι νεοεκλεγέντες σχηματισμοί της «μεταπολιτικής» ή της «απολιτικής», όπως στην Ελλάδα το «Ποτάμι», με συνολικό ποσοστό 8,92% και 67 έδρες.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Εθνικό Απομονωτισμό που οδηγεί όχι απλά στον Ευρωσκεπτισμό της Αριστεράς ή των Συντηρητικών, αλλά και στο Ευρωαρνητισμό.
Το φαινόμενο αυτό οφείλεται κυρίως στην αδυναμία της Ευρώπης να απαντήσει σε βασικά ζητήματα που αγγίζουν τη ζωή των πολιτών της και το μέλλον των κρατών-μελών της.
Όταν της δόθηκε η ευκαιρία το 2001 με το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα να προετοιμαστεί για το μέλλον της η ΕΕ προχώρησε σε έναν επώδυνο συμβιβασμό μεταξύ των τότε Ευρωπαϊστών και Ευρωσκεπτικιστών: στη Νομισματική Ένωση. Χωρίς όμως να τολμήσει παράλληλα τη Δημοσιονομική, Τραπεζική και εν τέλει Πολιτική Ένωσή της. Έτσι χτίσαμε ένα καράβι μόνο για ήρεμα ταξίδια, χωρίς να το οπλίσουμε με τα κατάλληλα εργαλεία για την καταιγίδα που ακολούθησε.
Σήμερα καλούμαστε να κάνουμε σε μερικές περιπτώσεις βίαια, σε κάθε περίπτωση εν κινήσει και οπωσδήποτε αποτελεσματικά τις αναγκαίες αλλαγές. Αυτό όμως καθίσταται περισσότερο δύσκολο από ποτέ διότι:
- ο Ευρωσκεπτικισμός μετεξελίσσεται ραγδαία σε Ευρωαρνητισμό σε Βορρά και Νότο,
- έχει κλονισθεί σοβαρά η εμπιστοσύνη μεταξύ των κρατών-μελών δημιουργώντας απόσταση μεταξύ Βορρά-Νότου και
- έχει πληγωθεί η πίστη των πολιτών στο Ευρωπαϊκό όραμα των Πατέρων της Ευρώπης εξαιτίας της διατάραξης των αρχών της
Κοινωνικής Συνοχής (π.χ. αυξημένη ανεργία κυρίως των νέων), της αμφισβήτησης της Ευρωπαϊκής Αλληλεγγύης κυρίως από τους δοκιμαζόμενους λαούς του Νότου και του κλονισμού της θεμελιώδους ιδέας του Ευρωπαϊκού αξιακού συστήματος που είναι η Κοινωνική Οικονομία της Αγοράς.
Είναι αντιπροσωπευτικό το παράδειγμα της Ελλάδας όπου αμφισβητήθηκαν στην πράξη οι δυο πυλώνες του δυτικού καπιταλιστικού συστήματος: η τραπεζική πίστη με την υπόθεση των ομολογιούχων που έχασαν τις οικονομίες μιας ζωής εξαιτίας του κράτους και το δικαίωμα της ιδιοκτησίας με τους αβάστακτους φόρους ακίνητης περιουσίας.
Οι πολίτες στον Ευρωπαϊκό νότο είδαν τους φτωχούς να γίνονται φτωχότεροι απ΄ τη μια στιγμή στην άλλη και τους πλούσιους να γίνονται πλουσιότεροι, την ώρα που η μεσαία τάξη συνθλίβεται λόγω φόρων, οριζόντιων περικοπών, έλλειψης ρευστότητας στην αγορά και απουσίας έμπρακτης κοινωνικής δικαιοσύνης. Αυτό είχε ως συνέπεια τη ριζοσπαστικοποίηση της πολιτικής τους συμπεριφοράς και τη μετατόπισή τους στα άκρα. Ειδικότερα όσον αφορά τις Ευρωεκλογές στην Ελλάδα:
Έχουμε για πρώτη φορά ιστορικά την εκλογική κυριαρχία με 4 μονάδες υπεροχής του ΣΥΡΙΖΑ, ενός αριστερού κόμματος που είναι μεν Ευρωσκεπτικιστικό όχι όμως, κατά την άποψή μου, Ευρωαρνητικό. Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης χρησιμοποίησε κυρίως ως όπλο της Ελληνική κρίση. Ζήτησε το κούρεμα του χρέους και την αλλαγή της εφαρμοζόμενης μεταρρυθμιστικής πολιτικής, χωρίς όμως να απαντά πειστικά στο πώς θα εφαρμόσει μια πιο λαϊκή πολιτική. Μίλησε λαϊκίστικα και δεν μπόρεσε να απομακρυνθεί από τις κρατικίστικες πολιτικές ενός χρεοκοπημένου αριστερού παρελθόντος.
Η άνοδος της ακροδεξιάς στην τρίτη θέση με 9% οφείλεται σε δυο λόγους :
- Επένδυσε πολιτικά στον ανθρώπινο πόνο που έφερε η κρίση, στην ανέχεια, στην ανεργία των νέων, στην εγκληματικότητα, στην ξενοφοβία και
- Επιχείρησε να θυματοποιηθεί στα μάτια της κοινής γνώμης εμφανίζοντας ως πολιτική δίωξη τη φυλάκιση των ηγετικών στελεχών της. Κατά την γνώμη μου η Χ.Α. έχτισε πάνω στα λάθη και τις παραλείψεις του πολιτικού συστήματος και εκμεταλλεύτηκε την συστηματική και ισοπεδωτική απαξίωση των πολιτικών από τα ΜΜΕ (διαπλεκόμενα και μη) τα τελευταία χρόνια εναντίον όλων των κομμάτων και όλων των πολιτικών προσώπων χωρίς να ξεχωρίζουν τα θετικά παραδείγματα.
Τέλος – αυτό είναι προσωπική εκτίμηση – θεωρώ λάθος εξαρχής την ποινική αντιμετώπιση της Χρυσής Αυγής από τα πολιτικά κόμματα και τα ΜΜΕ. Η ποινική ευθύνη των φυσικών προσώπων ήταν αρμοδιότητα αποκλειστικά της Δικαιοσύνης. Η Χρυσή Αυγή έπρεπε από κόμματα και ΜΜΕ να αποδομηθεί πολιτικά και ιδεολογικά γιατί διαφορετικά ήταν αυτονόητη η «θυματοποίηση» και ίσως και η «ηρωποίηση» του ριζοσπαστικού της λόγου.
Θυμίζω την αποχουντοποίηση κατά την μεταπολίτευση που ολοκληρώθηκε από ανακοινώσεις – αποφάσεις ενωμοταρχών και εισαγγελέων και έκλεισε με μια μόνο πολιτική δήλωση του Κωνσταντίνου Καραμανλή για τους δικτάτορες: «όταν λέμε ισόβια εννοούμε ισόβια».
Η πολυδιάσπαση του ελληνικού πολιτικού συστήματος και η δημιουργία κινημάτων διαμαρτυρίας π.χ. ΑΝΕΛ 3,4%, Ένωση για την Πατρίδα και το Λαό 1%, Σχέδιο Β κλπ καθώς και απολίτικα ή μεταπολιτικά κόμματα όπως το Ποτάμι 6,6% δημιουργούν συνθήκες πολιτικής αστάθειας.
Το φαινόμενο αυτό οφείλεται στην αδυναμία των παραδοσιακών αρχηγικών κομμάτων να λειτουργήσουν θεσμικά, προκρίνοντας κανόνες εσωτερικής λειτουργίας που θωρακίζουν την ενότητα, τη συλλογικότητα και την εσωκομματική Δημοκρατία. Αλλά και στην επιθετική παρέμβαση της Ελληνικής Οικονομικής Ολιγαρχίας στο χώρο της πολιτικής που μέσω της διαπλοκής έχει μάθει να φτιάχνει ή να διαλύει κόμματα, να αναδεικνύει ή να εξαφανίζει πολιτικούς με κριτήριο τα δικά της συμφέροντα και όχι τα συμφέροντα την κοινωνίας, της χώρας ή της Ευρώπης.
Στο τέλος της ομιλίας του ο κ. Στυλιανίδης είπε :
Όσες αλλαγές και μεταρρυθμίσεις και να κάνουμε στην Ελλάδα, αν δεν σπάσουμε το κατεστημένο της διαπλεκόμενης οικονομικής ολιγαρχίας, αν δεν απλώσουμε τις ευκαιρίες σε όλους, αν δεν προστατεύσουμε τη μεσαία τάξη, αν δεν οριοθετήσουμε με αυστηρότητα τη σχέση πολιτικής, αγοράς και τεχνοκρατίας δεν θα πετύχουμε τίποτε.
Αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί ούτε με τον κρατισμό της παρωχημένης αριστεράς, ούτε με τον ολιγοπωλιακό καπιταλισμό μιας νεοφιλελεύθερης δεξιάς που αβαντάρεται από την κρίση αλλά μόνο μέσα από την Κοινωνική Οικονομία της Αγοράς που αποτελεί το ιστορικό επίτευγμα της Πολιτικής μας οικογένειας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) σε Ευρωπαϊκό επίπεδο.
Το δίλημμα που θέσαμε στους πολίτες κατά τις τελευταίες εκλογές για «περισσότερη ή λιγότερη Ευρώπη;» ήταν ελλιπές γι αυτό και οι απαντήσεις των ευρωσκεπτικιστών της αριστεράς και των ευρωαρνητών της άκρας δεξιάς ήταν λαϊκίστικες και παρελκυστικές.
Για να προλάβουμε τις εξελίξεις πρέπει έγκαιρα να απαντήσουμε και σε ένα ακόμα ερώτημα: «Ποια Ευρώπη θέλουμε; »
- Αν θέλουμε την «Ευρώπη των λαών» οφείλουμε να περιορίσουμε κάπως την εξουσία των Εθνικών κυβερνήσεων και να προχωρήσουμε στην ενιαία άμεση εκλογή του Mr. Europe δηλ. του Προέδρου της Ευρώπης από τους πολίτες, με αποφασιστικές αρμοδιότητες για το κοινό μας μέλλον. Έτσι μόνο οι ευρωεκλογές θα αφορούν τους πολίτες και η Ευρώπη θα αρχίσει να ολοκληρώνεται πολιτικά χωρίς να καθίσταται προτεκτοράτο των απρόσωπων τεχνοκρατών.
- Αν θέλουμε την «Ευρώπη των Πατρίδων» οφείλουμε αντί να προχωρούμε στην κλωνοποίηση –ομογενοποίηση των εθνικών πολιτισμών να προστατεύσουμε τον πλουραλισμό και την πολυμορφία που είναι και το συγκριτικό πλεονέκτημα της Γηραιάς Ηπείρου. Οφείλουμε η νέα κοινή μας ταυτότητα να αποτελεί τη σύνθεση των ποιοτικότερων χαρακτηριστικών που μπορεί να προσφέρει κάθε εθνικός πολιτισμός. Σε μια τέτοια Ευρώπη δεν χωρούν ηγεμονικές νοοτροπίες γιατί θεωρείται δεδομένη η ισοτιμία ακόμα και μεταξύ των κρατών –μελών που δεν είναι ισοδύναμα. Έτσι, λοιπόν τα λίγα μεγάλα κράτη συνασπισμένα μεταξύ τους δεν θα μπορούν να πάρουν μόνα τους αποφάσεις και το ίδιο θα ισχύει για τα πολλά μικρότερα κράτη. Με τον τρόπο αυτό οι κοινές αποφάσεις είναι ίσως πιο αργές, αλλά είναι σίγουρα πιο στέρεες.
- Τέλος αν θέλουμε την «Ευρώπη των Ανθρώπων» οφείλουμε να επανεργοποιήσουμε την αρχή της Ευρωπαϊκής Αλληλεγγύης που διασφάλισε την Ειρήνη, την Ανάπτυξη, την Κοινωνική Συνοχή και την Ευημερία των λαών μας μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Βάση για αυτό το μοντέλο είναι η Κοινωνική Οικονομία της Αγοράς, που εγγυάται την ισότητα των ευκαιριών για όλους, αξιοποιεί τα πλεονεκτήματα κάθε χώρας αλλά και φροντίζει για την εφαρμογή της Κοινωνικής Δικαιοσύνης για τους αδύναμους είτε αυτοί είναι άτομα, είτε είναι κοινωνικές ή εργασιακές ομάδες, είτε είναι κράτη-μέλη.
Όπως ήταν αδιανόητο για τις ΗΠΑ να ζητήσουν την έξοδο της Καλιφόρνιας από την Αμερική όταν πτώχευσε, έτσι ακριβώς και για την Ε.Ε. πρέπει να είναι αδιανόητο στο μέλλον να συζητά την έξοδο οποιουδήποτε μέλους της όταν αυτό αντιμετωπίζει προβλήματα. Αυτό πρέπει να είναι κατάκτηση για όλους μας που συνδυάζεται βέβαια με την υποχρέωση όλων να κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν για την Ευρώπη σεβόμενοι τους κανόνες και τις αρχές της.
Έτσι μόνο θα νικήσουμε τον εξτρεμισμό και όλοι μαζί θα κάνουμε τους πολίτες μας να λένε «Είμαι Ευρωπαίος, γεννήθηκα στην Ελλάδα».
