Ο ουρανός είναι σχετικά σκοτεινός τη νύχτα επειδή το ηλιακό μας σύστημα είναι σχετικά απομονωμένο και τα πλησιέστερα σε μας άστρα είναι τόσο μακριά που μόλις διακρίνονται σαν μικρά φωτεινά σημάδια. Από την άλλη, άστρα που βρίσκονται πολύ μακριά δεν μπορούμε καν να διακρίνουμε το ένα από το άλλο και το μόνο που βλέπουμε είναι μια διάχυτη και θολή γαλακτόχρωμη λάμψη που σχηματίζει μια λωρίδα στο νυχτερινό ουρανό, τη Γαλαξία Οδό των αρχαίων. Δεν είναι περίεργο λοιπόν που οι αστροφυσικοί θεωρούσαν παλιότερα ότι ο Ήλιος γεννήθηκε και εξελίχτηκε σε μια περιοχή με σχετικά λίγα άστρα, απομακρυσμένα μεταξύ τους.
Γνωρίζουμε όμως ότι τα περισσότερα άστρα γεννιούνται σε αστρικά σμήνη, τα οποία περιλαμβάνουν ακόμη και χιλιάδες άλλα άστρα. Το ίδιο πιστεύεται ότι έχει γίνει με τον Ήλιο, που άρχισε να λάμπει πριν από 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια. Eνδείξεις γι’ αυτό προέρχονται από τη μελέτη αρχέγονων μετεωριτών οι οποίοι αποτελούν τα «συντρίμμια» από το σχηματισμό του Ήλιου και των πλανητών.
Συγκεκριμένα, οι μετεωρίτες αυτοί βρέθηκε ότι εμπεριέχουν νικέλιο-60, το οποίο σχηματίζεται από τη ραδιενεργό διάσπαση του σιδήρου-60, ο οποίος, απ’ όσο γνωρίζουμε, συντίθεται κατά κύριο λόγο στους πυρήνες γιγάντιων άστρων και απελευθερώνεται στο διάστημα καθώς τα άστρα αυτά διαμελίζονται σε κολοσσιαίες εκρήξεις σουπερνόβα. Ο σίδηρος-60, που απελευθερώνεται στη διάρκεια της αστρικής έκρηξης, διασπάται ραδιενεργά σε νικέλιο-60 με χρόνο υποδιπλασιασμού 2,6 εκατομμύρια χρόνια. Σύμφωνα με τις μελέτες που έχουν γίνει, ο σουπερνόβα θα πρέπει να έχει εκραγεί σε μια απόσταση το πολύ 5 ετών φωτός από τον Ήλιο για να εμπλουτίσει με σίδηρο-60 τους μετεωρίτες.
Πολλοί «Ήλιοι» φώτιζαν τη Γη
Το άστρο που διαμελίστηκε στην έκρηξη σουπερνόβα θα πρέπει να ήταν τεράστιο, με μάζα 15-25 φορές μεγαλύτερη της ηλιακής. Τόσο γιγάντια άστρα σχηματίζονται πάντα μαζί με χιλιάδες άλλα μικρότερα. Προσομοιώσεις που έκανε ο Simon Portegies Zwart, του πανεπιστημίου Leiden της Ολλανδίας, δείχνουν ότι ο Ήλιος γεννήθηκε σε ένα αστρικό σμήνος που εμπεριείχε κάπου 1.500-3.500 άλλα άστρα. Εάν ήταν ποτέ δυνατό να δούμε με τα ίδια μας τα μάτια αυτές τις πρώτες στιγμές μετά τη γένεση του ηλιακού συστήματος, ο ουρανός τη νύχτα όχι μόνο δεν θα ήταν όσο σκοτεινός είναι σήμερα αντίθετα θα ήταν γεμάτος υπέρλαμπρα άστρα πολλά από τα οποία θα ήταν τόσο φωτεινά όσο και η πανσέληνος. Μερικά μάλιστα θα ήταν ορατά και τη μέρα και η φωτεινότητά τους θα ήταν τόσο έντονη που θα προκαλούσε πόνο στα μάτια!
Οι προσομοιώσεις του Simon P. Zwart δείχνουν ότι είναι δυνατό να εντοπιστούν τα «αδέλφια» του Ήλιου. Η αναζήτηση αρχίζει το 2013 με την εκτόξευση του δορυφόρου Gaia (Global Αstrometric Ιnterferometer for Αstrophysics) της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας ESA με αποστολή να χαρτογραφήσει μεγάλο μέρος του γαλαξία. Τα «αδέλφια» του Ήλιου κατανέμονται σήμερα σε ένα ημικύκλιο που ακολουθεί την τροχιά του Ήλιου γύρω από το γαλαξία, με κάποια από αυτά να προπορεύονται και κάποια άλλα να έπονται του Ήλιου.
Το πρώτο μέρος της έρευνας στοχεύει να εντοπίσει άστρα σε σημεία που υποθετικά θα μπορούσαν να προέρχονται από το ίδιο σμήνος με τον Ήλιο. Όταν εντοπιστούν οι υποψήφιοι, η ταυτότητά τους μπορεί να εξακριβωθεί με μεγαλύτερη ασφάλεια έπειτα από εξέταση της χημικής σύστασής τους, που θα πρέπει να θυμίζει εκείνη του δικού μας άστρου.
