Στην μείζονα Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, υπό την προεδρία του Π.Πικραμμένου και με τη συμμετοχή πέντε αντιπροέδρων, συζητήθηκαν οι αιτήσεις δεκάδων Δήμων και Κοινοτήτων που ζητούν να κριθεί αντίθετος στις συνταγματικές επιταγές και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου ο «Καλλικράτης» με τον οποίο συνενώθηκαν Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε όλη τη χώρα.
Ειδικότερα, οι σύμβουλοι Επικρατείας Ν.Μαρκουλάκης και Παναγιώτα Καρλή πρότειναν να απορριφθούν οι αιτήσεις των Δήμων.
Οι δύο σύμβουλοι Επικρατείας ανέφεραν ότι «δεν αντίκειται στις διατάξεις του άρθρου 102 του Συντάγματος νόμος με τον οποίο προβλέπεται η κατάργηση, ακόμη και σε ευρύτατη έκταση, πρωτοβάθμιων Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης με συνένωση ή συγχώνευσή τους σε ενιαίους (μεγαλύτερους) οργανισμούς και η ανάθεση στους οργανισμούς αυτούς της διοίκησης των τοπικών υποθέσεων των καταργούμενων Δήμων και Κοινοτήτων βάσει τοπικών δεδομένων και κριτηρίων, τα οποία συναρτώνται κατ’ αρχήν με τις γεωοικονομικές, κοινωνικές και συγκοινωνιακές συνθήκες των οικείων περιοχών, σύμφωνα με το άρθρο 101 του Συντάγματος».
Οι συνενώσεις των Δήμων, κατά τους συμβούλους Επικρατείας, έγιναν με βάση δέσμη κριτηρίων που αντιστοιχούν στα κριτήρια του άρθρου 101 του Συντάγματος, αλλά και με βάση επιπλέον ειδικών κριτηρίων που εφαρμόστηκαν στο σύνολο των συνενώσεων σε όλη τη χώρα.
Αναφορικά με τις συνενώσεις των ορεινών Δήμων, που κατά κανόνα έχουν προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας, οι δύο δικαστές ανέφεραν ότι δεν απαιτείται ειδική αιτιολόγηση της επιλογής του νομοθέτη σε σχέση με κάθε συνένωση των ΟΤΑ.
Οι συνήγοροι των Δήμων ανέφεραν ότι σε αντίθεση με τις συνταγματικές επιταγές δεν τηρήθηκαν τα γεωοικονομικά κριτήρια στις συνενώσεις των Δήμων. Ορεινές, ημιορεινές και αστικές περιοχές συνενώθηκαν σε έναν Δήμο (όπως χαρακτηριστικά ανέφεραν έγινε στο Νομό Γρεβενών) χωρίς να ληφθούν υπ’ όψιν τα κοινωνικά και τοπικά κριτήρια της κάθε περιοχής που συνενώνεται. Ακόμη, οι νομικοί παραστάτες των Δήμων ανέφεραν την αντισυνταγματικότητα των συνενώσεων και ειδικά των ορεινών περιοχών καθώς δεν υπάρχουν τα κριτήρια που επιβάλλει ο συνταγματικός χάρτης της χώρας.
Ο δικηγόρος του Δημοσίου ανέφερε ότι σε περίπτωση κατά την οποία το ΣτΕ αποφασίσει αντίθετα από την θέση των δύο εισηγητών αυτό θα έχει ως συνέπεια την ακύρωση των δημοτικών εκλογών του ερχόμενου Νοεμβρίου, ανεξάρτητα αν η δικαστική απόφαση εκδοθεί προ ή μετά τις δημοτικές εκλογές. Επίσης, είπε ότι πριν την υλοποίηση του Καλλικράτη ο υπουργός Εσωτερικών επισκέφθηκε όλους τους νομούς της χώρας. Μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις ο υπουργός Εσωτερικών επισκέφθηκε και δύο φορές τον ίδιο νομό. Παράλληλα, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εσωτερικών είπε ότι οι συνενώσεις έγιναν χωρίς να διασπάται η εδαφική συνέχεια των ΟΤΑ, ενώ δεν έκρυψε ότι σε ορισμένες περιπτώσεις οι συνενώσεις έγιναν για λόγους εθνικού συμφέροντος.
Το δικαστήριο επιφυλάχθηκε να εκδώσει τις αποφάσεις του.
