Ο Βουλευτής Ροδόπης Ευριπίδης Στ. Στυλιανίδης ήταν ο κεντρικός εισηγητής της Νέας Δημοκρατίας στο νομοσχέδιο του Υπουργού Δικαιοσύνης Κώστα Τσιάρα, που αφορά στο νέο θεσμικό πλαίσιο για την πρόσληψη και την εκπαίδευση των δικαστικών υπαλλήλων από την Εθνική Σχολή Δικαστών.
Ο εισηγητής επισήμανε την μεγάλη ανάγκη άμεσης στελέχωσης των υπηρεσιών των δικαστηρίων και των εισαγγελιών με εξειδικευμένο και δια βίου εκπαιδευόμενο προσωπικό, ώστε οι τραγικές καθυστερήσεις να μην οδηγούν σε αρνησιδικία.
Ιδιαίτερη αναφορά κατά την επεξεργασία του Σχεδίου Νόμου έκανε ο Ε. Στυλιανίδης για την τραγική κατάσταση των δικαστηρίων και στην Περιφέρεια με χαρακτηριστικό παράδειγμα τα δικαστήρια της Θράκης και ιδιαίτερα της Ροδόπης για τα οποία μεταξύ άλλων κατατέθηκε και σχετική τροπολογία. Αναλυτικότερα τόνισε:
«Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι
Κεντρική επιδίωξη της Κυβέρνησης είναι η βελτίωση της ταχύτητας και της ποιότητας της παρεχόμενης δικαιοσύνης. Η επίτευξη ενός τόσο κρίσιμου εθνικού στόχου είναι πολυπαραγοντική υπόθεση.
Μία σημαντική παράμετρος εκτός των άλλων που την επηρεάζει είναι αναμφισβήτητα η υποστελέχωση των κεντρικών και περιφερειακών δικαστηρίων από εξειδικευμένους και συνεχώς καταρτιζόμενους στα νέα δεδομένα δικαστικούς υπαλλήλους.
Όσο φιλότιμο κι αν είναι το υφιστάμενο προσωπικό, όσο ικανοί και ευσυνείδητοι και αν είναι οι Έλληνες δικαστές, αυτό δεν αρκεί, αν οι υποδομές και τα μέσα δεν εκσυγχρονίζονται και η διοίκηση δεν ενισχύεται κεντρικά και περιφερειακά από δικαστικούς υπαλλήλους κατάλληλα επιλεγμένους, σωστά εκπαιδευμένους αποκλειστικά γι’ αυτό το σκοπό και συνεχώς επιμορφούμενους για να μπορούν να προσαρμόζονται στις σύγχρονες ανάγκες απονομής δικαιοσύνης με ποιότητα αλλά κυρίως και με ταχύτητα.
Σε αυτήν την αναγκαιότητα απαντά με πληρότητα το παρόν Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης.
Συγκεκριμένα εισάγει για πρώτη φορά κατεύθυνση δικαστικών υπαλλήλων στην Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών, που αφορά στον κλάδο των Γραμματέων όλων των κατηγοριών (ΠΕ, ΤΕ, ΔΕ) αναγνωρίζοντας τον ειδικό ρόλο που καλούνται αυτοί να διαδραματίσουν στη συνέχεια της καριέρας τους. Αυτός είναι και ο σκοπός του Σχεδίου Νόμου, όπως καθορίζεται στο άρθρο 1.
Για τους παραπάνω λόγους τροποποιείται ο Ν.4871/2021 (Ά 246) προκειμένου η ΕΣΔι να οριστεί ως αρμόδια για την επιλογή, κατάρτιση και επιμόρφωση των δικαστικών υπαλλήλων και να εναρμονιστεί με βάση αυτό η προηγούμενη νομοθεσία, όπως ορίζεται στο άρθρο 2.
Από το Β´ ως το Δ´ μέρος στο ΣΝ και συγκεκριμένα στα άρθρα 3 – 59 προσαρμόζονται οι διατάξεις του Ν. 4871/2021 στα νέα δεδομένα τόσο από άποψη ορολογίας όσο και ουσιαστικά. Παράλληλα θεσπίζονται λεπτομερώς ρυθμίσεις για την επιλογή, την κατάρτιση και την επιμόρφωση των δικαστικών υπαλλήλων από την Εθνική Σχολή Δικαστών.
• Η εισαγωγή των δικαστικών υπαλλήλων στην ΕΣΔι γίνεται με εισαγωγικό διαγωνισμό που θα προκηρύσσεται κάθε έτος προκειμένου να καλυφθούν οι κενές θέσεις δικαστικών υπαλλήλων του κλάδου των Γραμματέων όλων των κατηγοριών (ΠΕ, ΤΕ, ΔΕ).
Ο εισαγωγικός διαγωνισμός διενεργείται από επιτροπή που απαρτίζεται από τρεις ανώτατους δικαστικούς λειτουργούς, έναν δικαστικό υπάλληλο (Προϊστάμενο Διεύθυνσης Γραμματείας Εφετείου ή Διοικητικού Εφετείου), ένα μέλος ΔΕΠ και τρία μέλη του ΑΣΕΠ και περιλαμβάνει δύο (2) στάδια, γραπτό και προφορικό.
• Το πρώτο στάδιο , το οποίο διεξάγεται στη Θεσσαλονίκη, εντός του τρίτου δεκαημέρου του μηνός Ιουνίου, περιλαμβάνει γραπτή εξέταση, σε τρεις θεματικές ενότητες και ειδικότερα: α) θέμα γενικής παιδείας, β) θέμα σχετικό με την οργάνωση των Δικαστηρίων και των Εισαγγελιών και γ) στοιχεία δικαίου, ιδίως συνταγματικού και δικονομικού, με τη μορφή γραπτού δοκιμίου ή θεμάτων πολλαπλής επιλογής. Οι επιτυχόντες του πρώτου σταδίου συμμετέχουν στο δεύτερο στάδιο, το οποίο συνίσταται σε προφορική εξέταση.
• Οι επιτυχόντες εγγράφονται στην ΕΣΔι. ως δόκιμοι δικαστικοί υπάλληλοι και λαμβάνουν καθ’ όλη τη διάρκεια της φοίτησής τους αποδοχές ίσες με τις συνολικές αποδοχές του νεοδιοριζόμενου δοκίμου δικαστικού υπαλλήλου της κατηγορίας τους.
Επίσης, προβλέπεται δικαίωμα για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και για δαπάνες μετακίνησης που γίνονται για εκπαιδευτικούς λόγους.
Ο χρόνος φοίτησης στην ΕΣΔι. προσμετράται στην μισθολογική και βαθμολογική εξέλιξη των δικαστικών υπαλλήλων.
• Η εκπαίδευση των δικαστικών υπαλλήλων στην ΕΣΔι περιλαμβάνει δύο (2) στάδια κατάρτισης. Το πρώτο στάδιο διαρκεί τρεις (3) μήνες, από 2 Ιανουαρίου έως 31 Μαρτίου.
Περιλαμβάνει θεωρητική εκπαίδευση στις διδακτικές ενότητες που έχουν καθοριστεί από το Συμβούλιο Σπουδών της ΕΣΔι, εκπαιδευτικές επισκέψεις σε Δικαστήρια και Εισαγγελίες και παρακολούθηση σεμιναρίων. Ολοκληρώνεται δε με γραπτές εξετάσεις που διενεργούνται από Τριμελή Επιτροπή που συγκροτείται με απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης.
Οι επιτυχόντες του πρώτου σταδίου κατάρτισης περιλαμβάνονται, ανά κατηγορία, σε Πίνακα που αναρτάται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα της Σχολής και συνεχίζουν στο δεύτερο στάδιο κατάρτισης, το οποίο διαρκεί τρεις (3) μήνες, από 1 Απριλίου έως 30 Ιουνίου.
Το στάδιο αυτό περιλαμβάνει την πρακτική άσκηση των εκπαιδευόμενων σε διάφορες δικαστικές υπηρεσίες, Πρωτοδικεία, Εισαγγελίες και Διοικητικά Πρωτοδικεία. Κατά το στάδιο αυτό οι εκπαιδευόμενοι εκτελούν, υπό την καθοδήγηση των εκπαιδευτών, ως άσκηση, όλες τις ενέργειες των γραμματέων των εν λόγω δικαστικών υπηρεσιών.
Οι εκπαιδευτές του σταδίου αυτού βαθμολογούν τους εκπαιδευόμενους με ειδικά αιτιολογημένη κρίση, με βάση το ήθος και τη συμπεριφορά τους, την εργατικότητα και την επιμέλειά τους, τη συνεργασία τους με τους εκπαιδευτές, τους δικαστές και τους δικαστικούς υπαλλήλους και την ικανότητά τους στη διεκπεραίωση των εργασιών που τους ανατίθενται.
Ο τελικός βαθμός αποφοίτησης προκύπτει από τον μέσο όρο των βαθμών των δύο σταδίων. Η Σχολή συντάσσει Πίνακα Αποφοίτησης ανά κατηγορία εκπαίδευσης με τη σειρά επιτυχίας των σπουδαστών.
• Μετά την ολοκλήρωση και των δύο σταδίων κατάρτισης, το Συμβούλιο Σπουδών Δικαστικών Υπαλλήλων κρίνει για κάθε σπουδαστή εάν διαθέτει το προσήκον ήθος, σε σχέση με τα καθήκοντα που θα του ανατεθούν, κατ’ αναλογία της σχετικής κρίσης που επιφυλάσσεται και για τους δικαστικούς λειτουργούς.
Επίσης, προβλέπεται η ψυχιατρική διερεύνηση της προσωπικότητας των εκπαιδευομένων, η οποία περιλαμβάνει γραπτή και προφορική ψυχομετρική δοκιμασία και διενεργείται από τριμελή επιτροπή που απαρτίζεται από ψυχιάτρους, με βαθμό Επιμελητή Α΄ ή Β΄ ψυχιατρικής μονάδας κρατικού ή πανεπιστημιακού νοσοκομείου.
• Παράλληλα, προβλέπεται η διαρκής επιμόρφωση των δικαστικών υπαλλήλων από την ΕΣΔι που αποσκοπεί αφενός στον εμπλουτισμό των γνώσεών τους και αφετέρου στη διαρκή ενημέρωσή τους σε κάθε συναφές με την άσκηση του έργου τους, θέμα.
Η διεξαγωγή προγραμμάτων επιμόρφωσης πραγματοποιείται είτε στην έδρα της ΕΣΔι είτε διαδικτυακά.
Επίσης, προβλέπεται ότι η ΕΣΔι. μπορεί να διοργανώσει, είτε αυτοτελώς είτε σε συνεργασία με αντίστοιχους δικαστικούς ή εκπαιδευτικούς φορείς των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ειδικά προγράμματα κατάρτισης ή επιμόρφωσης για δικαστικούς υπαλλήλους που προέρχονται από τα κράτη αυτά ή από τρίτες χώρες έτσι ώστε, μεταξύ άλλων, να μεταφερθεί η τεχνογνωσία της εκπαίδευσης σε χώρες που δεν έχουν αντίστοιχη εμπειρία και να ενισχυθεί η θέση της Ελλάδας στο ευρωπαϊκό και διεθνές νομικό γίγνεσθαι.
• Στο νόμο επίσης προβλέπεται και η εκπαίδευση του διδακτικού προσωπικού. Η διαδικασία αυτή, γνωστή και ως ΤοΤ – Training of the Trainers, συνιστά διεθνή εκπαιδευτική πρακτική που εφαρμόζεται σε πολλές χώρες όπως Αγγλία, Η.Π.Α., Γαλλία αλλά και σε διεθνείς οργανισμούς (για παράδειγμα το πρόγραμμα HELP του Συμβουλίου της Ευρώπης) και έχει ως σκοπό να συστήσει στους διδάσκοντες το περίγραμμα και τους όρους της μεθόδου διδασκαλίας, με σκοπό τη μεγιστοποίηση του εκπαιδευτικού αποτυπώματος στη διαδικασία εκπαίδευσης.
• Παράλληλα, με το προς ψήφιση νομοσχέδιο εισάγονται τροποποιήσεις τόσο στον Κώδικα Δικαστικών Υπαλλήλων (ν. 4798/2021) όσο στον ν. 4765/2021 για τον εκσυγχρονισμό του συστήματος προσλήψεων στον δημόσιο τομέα και ενίσχυση του Ανώτατου Συμβουλίου Επιλογής Προσωπικού (ΑΣΕΠ), με σκοπό την εναρμόνιση τους με το κανονιστικό πλαίσιο της ΕΣΔι.
• Τέλος, θεσπίζονται μεταβατικές διατάξεις που αφορούν τόσο στον χρόνο διενέργειας των εξετάσεων με σκοπό την άμεση κάλυψη των κενών που υπάρχουν στις δικαστικές υπηρεσίες όσο και στον προϋπολογισμό της ΕΣΔι για το 2023.
• Στο Ε´ μέρος του νομοσχεδίου εισάγονται τροποποιήσεις στο ν.4871/2021 που διέπει την Εθνική Σχολή Δικαστικών λειτουργών που στόχο έχουν την επικαιροποίηση μιας σειράς διατάξεων λόγω της εκ των υστέρων ισχύος νέου Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Οργάνωσης δικαστικών λειτουργών (ν. 4938/2022).
Επίσης πραγματοποιούνται διορθωτικές παρεμβάσεις στο στάδιο κατάρτισης των εκπαιδευόμενων δικαστικών λειτουργών, καθώς και σε σχέση με την επιμόρφωση των δικαστικών λειτουργών.
Συμπερασματικά, η νομοθετική αυτή πρωτοβουλία του Υπουργού Δικαιοσύνης αποτελεί μια σημαντική μεταρρύθμιση που διασφαλίζει μεν το αυτονόητο, το οποίο όμως δυστυχώς για πολλά χρόνια υπήρξε ζητούμενο στη χώρα μας.
Από το 2015 και μετά η αναλογία δικαστών – δικαστικών υπαλλήλων μειώθηκε από 1 δικαστή ανά 2,53 υπαλλήλους σε 1 δικαστή ανά 1,09 δικαστικούς υπαλλήλους με συνέπεια αρκετά δικαστήρια να δυσκολεύονται να λειτουργήσουν, με αποτέλεσμα να συσσωρεύονται απαράδεκτα υποθέσεις με κίνδυνο να φτάσουμε ακόμα και σε αρνησιδικία λόγω έλλειψης εξειδικευμένων δικαστικών υπαλλήλων. Την εκτίμηση αυτή δεν την κάνω εγώ αλλά η
CEPEJ (Ευρωπαϊκή Επιτροπή του Συμβουλίου της Ευρώπης για την αποτελεσματικότητα της δικαιοσύνης) (2021), Study on the functioning of judicialsystems in the EU Member States (Μελέτη για τη λειτουργία των δικαστικών συστημάτων στα κράτη μέλη της ΕΕ), σ. 640.
Ο νέος νόμος στοχεύει στην αποκατάσταση της αναλογίας 3 δικαστικών υπαλλήλων ανά 1 δικαστή, διασφαλίζει την αξιοκρατική επιλογή, την άρτια θεωρητική και πρακτική τους εκπαίδευση, την εξ αρχής συνεργασία των δικαστικών υπαλλήλων με τους δικαστές, τη δια βίου εκπαίδευση τους σε νέες δεξιότητες και επομένως την εξοικείωση με την συνεχώς εξελισσόμενη ψηφιακή τεχνολογία.
Ο νόμος εκσυγχρονίζει τεχνικά, βελτιώνει λειτουργικά και θωρακίζει θεσμικά το χώρο της Ελληνικής Δικαιοσύνης γι’ αυτό αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός.
Για τους λόγους αυτούς η Νέα Δημοκρατία ψηφίζει το Νομοσχέδιο».
