Οι συχνότερες μέθοδοι που χρησιμοποιούν οι επιτήδειοι και χρήσιμες συμβουλές για την αποφυγή εξαπάτησης
Η Ελληνική Αστυνομία, με αφορμή περιστατικά εξαπάτησης σε διάφορες περιοχές της χώρας, υπενθυμίζει στους πολίτες τις πιο συχνές μεθόδους που χρησιμοποιούν οι επιτήδειοι και παραθέτει χρήσιμες συμβουλές για την αποφυγή τους.
Συνήθως οι δράστες, για να εξαπατήσουν τα θύματά τους, εκμεταλλεύονται τις τρέχουσες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες, όπως χαρακτηριστικά συμβαίνει το τελευταίο χρονικό διάστημα, όπου χρησιμοποιούν προσχήματα με αφορμή την τουριστική περίοδο καθώς και την άνοδο στις τιμές των καυσίμων.
Στο πλαίσιο αυτό, απευθύνονται σε επαγγελματίες αυτών των κλάδων και συγκεκριμένα:
- επικοινωνούν τηλεφωνικά με ιδιοκτήτες ξενοδοχείων και καταλυμάτων σε τουριστικούς προορισμούς ως δήθεν ενδιαφερόμενοι για κράτηση δωματίων και με το πρόσχημα της κατάθεσης προκαταβολής, αποσπούν τους προσωπικούς τους τραπεζικούς κωδικούς (κατά τη διάρκεια της μεταξύ τους επικοινωνίας ή αποστέλλοντας μήνυμα στο κινητό τους τηλέφωνο με σύνδεσμο που παραπέμπει σε ιστοσελίδα, η οποία προσομοιάζει με αυτή της τράπεζας, όπου καταχωρούν τους προσωπικούς τους κωδικούς) και στη συνέχεια μεταφέρουν χρήματα σε άλλους λογαριασμούς ή
- προσποιούνται τους ιδιοκτήτες φορτηγών οχημάτων και με το πρόσχημα του ανεφοδιασμού με καύσιμα, τους πείθουν να αποστείλουν τον αριθμό λογαριασμού (IBAN), προκειμένου να καταθέσουν ηλεκτρονικά το αντίτιμο.
Στη συνέχεια στέλνουν μήνυμα στο κινητό τηλέφωνο του θύματος, ζητώντας να «πατήσει» στον σύνδεσμο, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται ιστοσελίδα που προσομοιάζει με αυτή της τράπεζας, όπου -όπως και στην προηγούμενη περίπτωση- τα θύματα καταχωρούν τους προσωπικούς τους τραπεζικούς κωδικούς «δήθεν» για την επιβεβαίωση της συναλλαγής, με αποτέλεσμα οι δράστες να αποκτούν πρόσβαση σε αυτούς και να μεταφέρουν χρηματικά ποσά.
Συνεπώς, για να αποφεύγονται τέτοια περιστατικά, συμβουλεύουμε τους επαγγελματίες να μην καταχωρούν όνομα χρήστη και κωδικό πρόσβασης της ηλεκτρονικής τους τραπεζικής σε ιστοσελίδες ή φόρμες που ανοίγουν μέσω υπερσυνδέσμων (links) και να μην κοινοποιούν σε άλλα άτομα τους προσωπικούς τους κωδικούς (ΡΙΝ) ή τους κωδικούς επαλήθευσης πιστωτικών καρτών.
Άλλες μέθοδοι που χρησιμοποιούν οι επιτήδειοι:
- τηλεφωνούν σε ανυποψίαστους πολίτες, προσποιούμενοι αστυνομικούς, γιατρούς, δικηγόρους κ.λπ., υποστηρίζοντας ψευδώς ότι στενό συγγενικό τους πρόσωπο έχει προκαλέσει τροχαίο ατύχημα με θανάσιμο ή βαρύτατο τραυματισμό. Ακολούθως απαιτούν σημαντικά χρηματικά ποσά για να αποφευχθούν δήθεν επικείμενες ποινικές συνέπειες,
- εισέρχονται σε οικίες ανυποψίαστων πολιτών, με σκοπό την κλοπή ή ληστεία, εμφανιζόμενοι ως τεχνικοί (Δ.Ε.Η., συντήρησης ανελκυστήρων κ.λπ.) ή πωλητές διαφόρων ειδών ή γνωστοί συγγενικών προσώπων,
- προσεγγίζουν, κυρίως ηλικιωμένους, δήθεν ως απεσταλμένοι συγγενικών τους προσώπων και προφασιζόμενοι άμεση και επείγουσα οικονομική ανάγκη, επιδιώκουν να τους αποσπάσουν χρήματα. Συνήθως τους προσεγγίζουν κατά την έξοδο ή λίγο πριν την είσοδο στην κατοικία τους, έξω από Τράπεζες, εμπορικά καταστήματα, κ.λπ.,
- προσεγγίζουν άτομα μέσω Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης με το πρόσχημα ότι ενδιαφέρονται για στενές διαπροσωπικές σχέσεις, αποκτούν την εμπιστοσύνη του θύματος και στη συνέχεια με διάφορες προφάσεις αποσπούν χρηματικά ποσά.
- αναζητούν υποψήφιους αγοραστές για να πωλήσουν, ως «ευκαιρία», διάφορα είδη (κοσμήματα, κινητά τηλέφωνα κ.λπ.), δήθεν μεγάλης άξιας, σε χαμηλές τιμές. Αφού «παζαρέψουν» την τιμή αρκετή ώρα, τελικά «συμβιβάζονται» σε μια χαμηλή τιμή και πωλούν τα είδη, τα οποία ωστόσο είναι κατά κανόνα ευτελούς αξίας.
- ενημερώνουν, κυρίως επαγγελματίες, ότι δήθεν εκ παραδρομής κατέθεσαν μεγαλύτερο χρηματικό ποσό, ως αντίτιμο για υπηρεσία ή προϊόν που αγόρασαν από αυτούς και ζητούν την επιστροφή της διαφοράς. Για να αποδείξουν μάλιστα τον ισχυρισμό τους, αποστέλλουν πλαστό αποδεικτικό της κατάθεσης χρημάτων.
- αναρτούν ή αναζητούν αγγελίες στο διαδίκτυο για δήθεν αγοραπωλησία προϊόντων ή οχημάτων και εξαπατούν πολίτες, οι οποίοι :
ως αγοραστές, αποστέλλουν το χρηματικό αντίτιμο του προϊόντος που υποτίθεται ότι θα αγοράσουν (π.χ. μέσω e-banking, paypal κ.λπ.), χωρίς να το παραλάβουν ποτέ ή παραλαμβάνουν άλλο, ευτελούς αξίας,
ως πωλητές, πείθονται από τους δράστες ότι έχουν εξοφληθεί για το προϊόν που πούλησαν, κυρίως με τους ακόλουθους τρόπους:
- τους επιδεικνύουν ανύπαρκτο αριθμό λογαριασμού, όπου αποτυπώνεται ψευδής ηλεκτρονική μεταφορά του αντιτίμου της συναλλαγής στο λογαριασμό τους ή πλαστή βεβαίωση μεταφοράς εμβασμάτων,
- τους πείθουν να εκδώσουν, μέσω εφαρμογής πιστωτικού ιδρύματος, κωδικό με το αντίτιμο της συναλλαγής. Ακολούθως τους ζητούν τον κωδικό αυτό, ισχυριζόμενοι ότι θα καταθέσουν το οφειλόμενο πόσο στο λογαριασμό τους. Όμως, οι δράστες χρησιμοποιώντας τον κωδικό αυτό, κάνουν ανάληψη, μέσω ΑΤΜ, του ποσού από τον λογαριασμό του πωλητή.
Για την αποφυγή εξαπάτησης συμβουλεύουμε τους πολίτες:
- Να ενημερώνετε πάντα τις αστυνομικές Αρχές, ακόμη και σε περίπτωση απόπειρας απάτης σε βάρος σας.
- Να αποφεύγετε τη γνωστοποίηση προσωπικών οικονομικών δεδομένων και σε καμία περίπτωση να μην κοινοποιείτε σε τρίτους τους προσωπικούς κωδικούς (ΡΙΝ) ή τους κωδικούς επαλήθευσης πιστωτικών καρτών.
- Πληκτρολογήστε στον φυλλομετρητή (browser) τη διεύθυνση της ιστοσελίδας της τράπεζάς σας και μη μπαίνετε σε αυτή μέσω υπερσυνδέσμων (links). Σε κάθε περίπτωση βεβαιωθείτε ότι η σελίδα ηλεκτρονικής τραπεζικής στην οποία συνδέεστε είναι η αυθεντική.
- Μη συμπληρώνετε φόρμες με τα προσωπικά σας στοιχεία όταν σας αποστέλλονται από άγνωστες διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (email) ή μέσω μηνυμάτων (SMS, Social Media κ.λπ.).
- Σε περίπτωση ηλεκτρονικής μεταφοράς χρημάτων σε υποψήφιο πωλητή, να διασταυρώνετε τα στοιχεία του, ως δικαιούχου του υποδεικνυόμενου λογαριασμού (Ονοματεπώνυμο, Α.Φ.Μ.).
- Να επαληθεύετε τις κινήσεις στους τραπεζικούς σας λογαριασμούς πριν την οποιαδήποτε συναλλαγή και να δηλώνετε ότι δεν πρόκειται να επιστρέψετε χρήματα, χωρίς προηγούμενη διασταύρωση οικονομικών στοιχείων.
- Να αποφεύγετε την προκαταβολή χρημάτων σε ιδιώτες πωλητές, τους οποίους δε γνωρίζετε, ακόμη και εάν αυτοί αποκαλύπτουν τα προσωπικά τους στοιχεία ή τον αριθμό του τραπεζικού τους λογαριασμού.
- Να μην πείθεστε εύκολα από άτομα, τα οποία σας “πλησιάζουν” ως γνωστοί συγγενικών – φιλικών προσώπων.
- Να είστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί σε άγνωστα άτομα που επιχειρούν με διάφορα προσχήματα και τεχνάσματα να εισέλθουν στην οικία σας.
- Εφόσον άγνωστο άτομο εισέλθει στην οικία σας με οποιαδήποτε πρόφαση (π.χ. διεξαγωγή έρευνας, πώληση κάποιου προϊόντος, ανάγκη να πραγματοποιήσουν μια κλήση κ.λπ.), να μην επιτρέπετε να μεταβαίνει σε άλλους χώρους του σπιτιού σας, πέραν αυτών που χρειάζεται και ποτέ να μην χάνετε την οπτική επαφή μαζί του.
- Στην περίπτωση αυτή, να προσέχετε τα προσωπικά σας αντικείμενα, προκειμένου να αποφευχθεί το ενδεχόμενο αφαίρεσής τους με τη μέθοδο της απασχόλησης.
- Να είστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί όταν άγνωστοι προσπαθήσουν να σας πείσουν για την καταβολή χρηματικού ποσού, με το πρόσχημα επείγουσας ανάγκης συγγενικού – φιλικού προσώπου (π.χ. νοσηλεία σε νοσοκομείο).Το ίδιο μπορεί να προσπαθήσουν και τηλεφωνικά. Για τους ίδιους λόγους να μην ενδίδετε σε προτροπές για συνάντηση (ραντεβού κ.λπ.).
- Σε περιπτώσεις που άγνωστοι επικαλούνται έκτακτη ανάγκη γνωστού -συγγενικού σας προσώπου, να επιδιώκετε πάντα οι ίδιοι να επικοινωνείτε τηλεφωνικά με το γνωστό-συγγενικό σας πρόσωπο, προς επιβεβαίωση των όσων επικαλούνται. Η επικοινωνία να γίνεται με δικό σας τηλέφωνο και κατόπιν δικής σας πρωτοβουλίας και να μην δέχεστε να μιλάτε με άτομο, το οποίο κάλεσαν οι άγνωστοι.
- Σε κάθε περίπτωση, να δηλώνετε ότι δεν πρόκειται να παραδώσετε χρήματα, εάν δεν εμφανιστούν οι γνωστοί-συγγενείς σας.
- Να μην δέχεστε σε καμία περίπτωση άγνωστα άτομα να σας οδηγήσουν σε Πιστωτικό Κατάστημα ή ΑΤΜ για ανάληψη χρηματικού ποσού.
- Να μην πείθεσθε εύκολα σε ευκαιριακές αγορές προϊόντων που σας προτείνουν άγνωστα άτομα, ιδιαίτερα δε δίχως να δείτε πρώτα τα προϊόντα αυτά.
- Να μην πείθεστε από άγνωστους, οι οποίοι εμφανίζονται ως υπάλληλοι Δημόσιας Υπηρεσίας ή άλλου φορέα για την επιδιόρθωση κάποιου τεχνικού προβλήματος, εάν δεν τους έχετε εσείς προηγουμένως καλέσει.
- Να μην πείθεστε όταν άγνωστοι σας ζητούν να καταβάλλετε χρήματα για οφειλές γνωστών ή συγγενικών προσώπων σε δημόσιες υπηρεσίες ή σε καταστήματα-εταιρείες για αγορά αγαθών-προσφορά υπηρεσιών.
- Επισημαίνεται ότι από νοσοκομεία ή από δημόσιες υπηρεσίες δεν χρησιμοποιείται η πρακτική υπάλληλοί τους να μεταβαίνουν σε οικίες ή σε δημόσιους χώρους και να ζητούν από πολίτες την καταβολή χρημάτων για υπηρεσίες που παρέχουν.
- Να είστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί όταν εντοπίζετε αγγελίες πώλησης οχημάτων σε δελεαστικές τιμές, ως «ευκαιρία αγοράς».
- Να αποφεύγετε, κατά προτίμηση, τις συναλλαγές με πρόσωπα τα οποία παρέχουν στοιχεία επικοινωνίας εκτός Ελλάδας.
- Να έχετε πάντα διαθέσιμους τους τηλεφωνικούς αριθμούς, με τους οποίους πρέπει να επικοινωνήσετε σε περίπτωση ανάγκης (Αστυνομία, Πυροσβεστική, Νοσοκομεία, στενοί συγγενείς κ.α.).
- Προσπαθήστε να συγκρατήσετε τα χαρακτηριστικά των δραστών, τα οχήματα με τα οποία κινούνται (αριθμό κυκλοφορίας, μάρκα οχήματος, χρώμα κ.λπ.), τους τηλεφωνικούς αριθμούς από τους οποίους σας καλούν ή την ηλεκτρονική διεύθυνση της αγγελίας (URL) για να βοηθήσετε το έργο των διωκτικών αρχών.
Σε κάθε περίπτωση, περισσότερες συμβουλές για την αποφυγή εξαπάτησης πολιτών είναι διαθέσιμες σε ειδικό banner στην ιστοσελίδα της Ελληνικής Αστυνομίας (www.hellenicpolice.gr).
Επιπλέον πληροφορίες και συμβουλές για περιστατικά ηλεκτρονικών απατών υπάρχουν στην ιστοσελίδα της Διεύθυνσης Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος www.cyberalert.gr.
